عمل حذف عینک

انواع عمل حذف عینک در کنار مزایا و معایب هر کدام

عمل حذف عینک یا اصلاح عیوب انکساری چشم، یکی از پیشرفت‌های بزرگ در علم پزشکی است که به میلیون‌ها نفر در سراسر جهان کمک کرده است تا از عینک یا لنزهای تماسی بی‌نیاز شوند. این عمل، از طریق تکنولوژی‌های پیشرفته لیزری و روش‌های جراحی مختلف انجام می‌شود. در این مقاله، به بررسی انواع روش‌ها، مزایا، معایب و نکات کلیدی این عمل می‌پردازیم.

انواع عیوب انکساری

برای درک بهتر عمل حذف عینک، ابتدا باید با عیوب انکساری چشم آشنا شویم:

1. نزدیک‌بینی (میوپیا): زمانی که اشیاء دور تار دیده می‌شوند.
2. دوربینی (هایپروپیا): زمانی که اشیاء نزدیک به سختی دیده می‌شوند.
3. آستیگماتیسم: به دلیل انحنای نامتقارن قرنیه یا عدسی چشم، تصاویر به‌طور کامل واضح نیستند.
4. پیرچشمی (پرس‌بیوپیا): کاهش تدریجی توانایی دیدن اشیاء نزدیک که معمولاً با افزایش سن رخ می‌دهد.

حالا که با انواع عیوب انکساری چشم آشنا شدید، به معرفی انواع عمل‌ها برای حذف عینک طبی می‌پردازیم:

۱. عمل لیزیک چشم

عمل لیزیک (LASIK) یا اصلاح قرنیه با لیزر، یکی از روش‌های پیشرفته و محبوب برای تصحیح مشکلات بینایی مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است. این روش جراحی سرپایی، با استفاده از لیزر برای تغییر شکل قرنیه و اصلاح تمرکز نور در چشم انجام می‌شود.

در ادامه، به طور جامع به بررسی مراحل عمل لیزیک، مزایا و معایب آن، شرایط مناسب برای انجام این عمل و خطرات احتمالی خواهیم پرداخت.

مراحل عمل لیزیک

1. آماده‌سازی اولیه:
   • پیش از عمل، پزشک معاینات دقیقی انجام می‌دهد تا اطمینان حاصل کند که فرد کاندید مناسبی برای لیزیک است.
   • اندازه‌گیری دقیق ضخامت قرنیه و نقشه‌برداری از سطح چشم از مراحل ضروری هستند.
2. ایجاد فلپ قرنیه:
   • در این مرحله، پزشک با استفاده از میکروکراتوم یا لیزر فمتوسکند، یک فلپ نازک از سطح قرنیه ایجاد می‌کند.
   • این فلپ به آرامی کنار زده می‌شود تا لایه‌های زیرین قرنیه در معرض لیزر قرار گیرند.
3. اصلاح قرنیه با لیزر:
   • با استفاده از لیزر اگزایمر، قسمت‌هایی از قرنیه تراش داده می‌شود تا شکل آن اصلاح شود.
   • این مرحله معمولاً چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد و کاملاً بدون درد است.
4. بستن فلپ:
   • پس از اصلاح، فلپ به جای خود بازگردانده می‌شود و بدون نیاز به بخیه در جای خود ثابت می‌ماند.

مزایای عمل لیزیک

1. بهبود سریع بینایی: اکثر بیماران پس از ۲۴ ساعت می‌توانند بهبود قابل توجهی در بینایی خود مشاهده کنند.
2. بدون نیاز به عینک یا لنز: پس از عمل، بسیاری از افراد دیگر نیازی به استفاده از عینک یا لنز ندارند.
3. زمان کوتاه جراحی: عمل لیزیک معمولاً در کمتر از ۳۰ دقیقه انجام می‌شود.
4. نتایج پایدار: نتایج عمل در بیشتر موارد دائمی است و نیاز به تکرار ندارد.
5. بدون درد: این عمل با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و بیمار درد خاصی حس نمی‌کند.

معایب و خطرات احتمالی عمل لیزیک

1. خشکی چشم: یکی از شایع‌ترین مشکلات پس از عمل لیزیک، خشکی چشم است که ممکن است نیاز به استفاده از قطره‌های مرطوب‌کننده داشته باشد.
2. حساسیت به نور: برخی بیماران ممکن است در هفته‌های اول پس از عمل به نور حساس شوند.
3. هاله و تابش نور: در برخی موارد، بیماران هاله یا تابش نور در شب تجربه می‌کنند.
4. عدم بهبود کامل: در برخی افراد، ممکن است نیاز به عمل تکمیلی برای رسیدن به نتیجه مطلوب وجود داشته باشد.
5. عوارض نادر: مشکلاتی مانند عفونت یا کاهش دائمی کیفیت بینایی به ندرت رخ می‌دهند، اما باید مورد توجه قرار گیرند.

چه کسانی کاندید مناسب عمل لیزیک هستند؟

• افراد بالای ۱۸ سال که دید آنها در یک سال اخیر پایدار بوده است.
• کسانی که دچار بیماری‌های چشمی مانند گلوکوم یا آب مروارید نیستند.
• افرادی که ضخامت قرنیه کافی برای انجام عمل دارند.
• افرادی که انتظارات واقع‌بینانه‌ای از نتایج عمل دارند.

به طور کلی، عمل لیزیک چشم یکی از مؤثرترین و سریع‌ترین روش‌ها برای بهبود مشکلات بینایی است. اگرچه این روش مزایای زیادی دارد، اما آگاهی از معایب و خطرات آن برای تصمیم‌گیری صحیح ضروری است. توصیه می‌شود قبل از انجام عمل، با یک متخصص چشم‌پزشکی مشورت کنید و تمامی جوانب را بسنجید.

۲. عمل PRK چشم

عمل PRK (Photorefractive Keratectomy) یکی از روش‌های اصلاح عیوب انکساری چشم مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است. این روش از اولین تکنیک‌های لیزری برای اصلاح دید بوده و همچنان به دلیل نتایج قابل قبول و برخی مزایا، انتخاب مناسبی برای افراد خاص محسوب می‌شود. در ادامه، به بررسی جزئیات عمل PRK، مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت.

PRK چیست؟

عمل PRK یک روش جراحی انکساری است که در آن با استفاده از لیزر اگزایمر، لایه‌ای نازک از سطح قرنیه برداشته شده و انحنای قرنیه برای اصلاح عیوب انکساری تغییر داده می‌شود. برخلاف روش لیزیک (LASIK)، در PRK نیازی به ایجاد فلپ (لایه‌ای از بافت قرنیه) نیست و لیزر به طور مستقیم بر سطح قرنیه اعمال می‌شود.

مراحل عمل PRK

1. آماده‌سازی بیمار:
   • ابتدا چشم‌ها بی‌حس می‌شوند.
   • پلک‌ها با ابزاری خاص باز نگه داشته می‌شوند.
2. برداشتن اپیتلیوم:
   • لایه‌ی سطحی قرنیه (اپیتلیوم) با استفاده از الکل یا ابزار مخصوص برداشته می‌شود.
3. اعمال لیزر:
   • لیزر اگزایمر برای تغییر انحنای قرنیه به کار می‌رود.
4. پوشش محافظ:
   • یک لنز تماسی نرم به عنوان پوشش محافظ بر روی قرنیه قرار داده می‌شود تا فرایند ترمیم تسهیل شود.

مزایای PRK

1. عدم نیاز به ایجاد فلپ:
   • در روش PRK فلپی ایجاد نمی‌شود، بنابراین خطر عوارض مرتبط با فلپ مانند جابجایی یا عفونت کاهش می‌یابد.
2. مناسب برای قرنیه‌های نازک:
   • این روش برای افرادی که ضخامت قرنیه‌ی کافی برای عمل لیزیک ندارند، مناسب است.
3. نتایج پایدار:
   • نتایج اصلاح بینایی در PRK در بلندمدت پایدار است.
4. کاهش خطر خشکی چشم:
   • به دلیل عدم ایجاد فلپ، آسیب کمتری به اعصاب قرنیه وارد شده و احتمال خشکی چشم کمتر است.

معایب PRK

1. دوره بهبودی طولانی‌تر:
   • برخلاف لیزیک که دید واضح معمولاً ظرف چند روز حاصل می‌شود، در PRK ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا دید بهبود یابد.
2. ناراحتی پس از عمل:
   • بیمار ممکن است درد، حساسیت به نور و احساس جسم خارجی را برای چند روز پس از عمل تجربه کند.
3. استفاده از لنز تماسی محافظ:
   • بیمار باید برای چند روز از لنز تماسی مخصوص استفاده کند.
4. خطر کدورت قرنیه:
   • در موارد نادر، ممکن است کدورت قرنیه ایجاد شود که می‌تواند بر دید تأثیر بگذارد.

مراقبت‌های پس از عمل PRK

1. استفاده از قطره‌های چشمی:
   • پزشک قطره‌های ضد التهاب و آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند که باید طبق دستور استفاده شود.
2. پرهیز از تماس چشم با آب:
   • بیمار باید از شنا و استفاده از سونا خودداری کند.
3. محافظت در برابر نور خورشید:
   • استفاده از عینک آفتابی برای جلوگیری از آسیب‌های ناشی از اشعه UV ضروری است.
4. پیگیری‌های منظم:
   • مراجعه به پزشک برای ارزیابی روند بهبودی ضروری است.

چه کسانی کاندیدای مناسب برای PRK هستند؟

1. افراد دارای قرنیه نازک یا نامنظم که برای لیزیک مناسب نیستند.
2. کسانی که به فعالیت‌های ورزشی یا شغلی پرخطر (مانند نظامیان یا ورزشکاران رزمی) مشغول هستند.
3. افرادی که تمایل به جراحی بدون فلپ دارند.
4. کسانی که انتظار بهبودی تدریجی و نتایج پایدار دارند.

مقایسه PRK و لیزیک

ویژگی	PRK	لیزیک
ایجاد فلپ	ندارد	دارد
زمان بهبودی	طولانی‌تر (چند هفته)	کوتاه‌تر (چند روز)
ناراحتی پس از عمل	بیشتر	کمتر
مناسب برای قرنیه نازک	بله	خیر
خطر خشکی چشم	کمتر	بیشتر

۳. عمل SMILE:

عمل SMILE (Small Incision Lenticule Extraction) یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های جراحی برای اصلاح عیوب انکساری چشم مانند نزدیک‌بینی (میوپیا)، آستیگماتیسم و در مواردی دوربینی است. این روش که به کمک لیزر فمتوسکند انجام می‌شود، تحولی بزرگ در حوزه جراحی چشم محسوب می‌شود و بسیاری از محدودیت‌ها و عوارض روش‌های قدیمی‌تر مانند LASIK و PRK را به حداقل رسانده است.

در ادامه، به بررسی کامل این روش، مراحل انجام، مزایا، عوارض احتمالی و مراقبت‌های پس از جراحی می‌پردازیم.

SMILE چیست؟

عمل SMILE یک روش حداقل تهاجمی است که به کمک لیزر فمتوسکند انجام می‌شود. در این روش، برشی کوچک (معمولاً ۲ تا ۴ میلی‌متر) در قرنیه ایجاد می‌شود و از طریق آن لایه‌ای نازک از بافت قرنیه به نام لنزیکول (Lenticule) برداشته می‌شود. این فرآیند باعث تغییر شکل قرنیه و اصلاح عیوب انکساری می‌شود

مراحل انجام عمل SMILE

1. آماده‌سازی بیمار:
   • قبل از جراحی، پزشک معاینات دقیقی از چشم بیمار انجام می‌دهد تا مناسب بودن فرد برای این روش تأیید شود.
   • از بیمار خواسته می‌شود که از چند روز قبل از جراحی، استفاده از لنزهای تماسی را متوقف کند.
2. بی‌حسی موضعی:
   • قطره‌های بی‌حسی به چشم بیمار تزریق می‌شود تا از هرگونه درد و ناراحتی جلوگیری شود.
3. استفاده از لیزر فمتوسکند:
   • لیزر فمتوسکند با دقت بالا لایه لنزیکول را در داخل قرنیه ایجاد می‌کند.
   • سپس یک برش کوچک در سطح قرنیه ایجاد می‌شود.
4. حذف لنزیکول:
   • جراح از طریق برش کوچک، لنزیکول را خارج می‌کند. این کار باعث تغییر انحنای قرنیه و اصلاح عیوب انکساری می‌شود.
5. پایان جراحی:
   • پس از اتمام مراحل، برش به صورت خودکار ترمیم می‌شود و نیازی به بخیه نیست.

مزایای عمل SMILE

• حداقل تهاجمی: برش کوچک در این روش باعث کاهش آسیب به بافت قرنیه و کاهش احتمال عوارض می‌شود.
• بدون نیاز به فلاپ: برخلاف روش LASIK که نیاز به ایجاد فلاپ (برش بزرگ) در قرنیه دارد، در SMILE این نیاز حذف شده است.
• کاهش خشکی چشم: از آنجا که عصب‌های سطحی قرنیه کمتر آسیب می‌بینند، خطر خشکی چشم کمتر است.
• بهبود سریع‌تر: بیمار معمولاً طی چند روز به فعالیت‌های روزمره خود بازمی‌گردد.
• دقت بالا: این روش برای اصلاح عیوب انکساری بالا (تا حدود ۱۰- دیوپتر نزدیک‌بینی) مناسب است.

عوارض احتمالی عمل SMILE

با اینکه SMILE یکی از ایمن‌ترین روش‌های جراحی چشم است، اما ممکن است عوارضی به دنبال داشته باشد:

• احساس خشکی چشم: هرچند کمتر از روش‌های دیگر، اما برخی بیماران ممکن است تا چند هفته خشکی چشم را تجربه کنند.
• هاله و تابش نور: در شب ممکن است هاله‌هایی در اطراف نورها مشاهده شود که معمولاً موقتی است.
• کاهش دید در برخی موارد نادر: اگرچه احتمال آن بسیار کم است، اما ممکن است اصلاح کامل حاصل نشود و نیاز به جراحی تکمیلی باشد.

چه کسانی کاندیدای مناسبی برای SMILE هستند؟

• افراد بالای ۱۸ سال که نمره چشم آن‌ها در یک سال گذشته ثابت بوده است.
• افرادی که از نزدیک‌بینی (تا ۱۰- دیوپتر) یا آستیگماتیسم (تا ۵ دیوپتر) رنج می‌برند.
• بیمارانی که قرنیه سالم و ضخامت کافی دارند.
• کسانی که به دلیل مشاغل خاص (مانند ورزشکاران یا نظامیان) نمی‌توانند از روش LASIK استفاده کنند.

مراقبت‌های پس از عمل SMILE

• استفاده از قطره‌های تجویز شده: برای جلوگیری از عفونت و کاهش التهاب.
• پرهیز از لمس یا فشار دادن چشم: به‌ویژه در هفته اول پس از جراحی.
• اجتناب از آب و آرایش چشم: تا چند روز پس از عمل.
• مراجعه به پزشک: پیگیری وضعیت چشم طبق زمان‌بندی تعیین شده توسط پزشک.

نتایج و بازخورد بیماران

اکثر بیمارانی که تحت عمل SMILE قرار گرفته‌اند، از نتایج آن راضی بوده و به دید واضح و طبیعی دست یافته‌اند. این روش با کاهش زمان بهبودی و عوارض کمتر، انتخابی مناسب برای افرادی است که به دنبال روشی مطمئن و پیشرفته برای حذف عینک هستند.

نتیجه‌گیری

عمل حذف عینک، یک گزینه مؤثر و مطمئن برای افرادی است که از عینک یا لنزهای تماسی خسته شده‌اند. انتخاب روش مناسب باید بر اساس شرایط فردی و مشاوره با پزشک متخصص انجام شود. با رعایت مراقبت‌های قبل و بعد از عمل، می‌توان به نتایج مطلوب و پایدار دست یافت.