کاتالوگ اموزشی درباره تنبلی چشم در کودکان

آمبلیوپی یا تنبلی چشم چیست؟

آمبلیوپی که به نام تنبلی چشم نیز شناخته می شود، یک مشکل بینایی رایج در کودکان است. در بیشتر مواردِ آمبلیوپی، مغز کودک شما سیگنال های یک چشم را نادیده می گیرد، به این معنی که چشم دیگر تنها چشم مورد استفاده است.

با گذشت زمان، مغز عادت می کند که فقط با یک چشم کار کند. چشمی که توسط مغز نادیده گرفته می شود، بینایی طبیعی را توسعه نمی دهد. اگر در زمانی که کودک شما جوان است و چشم ها هنوز در حال رشد هستند درمان شود، شانس خوبی برای غلبه بر آمبلیوپی دارد. هدف از درمان این است که مغز کودک شما از هر دو چشم استفاده کند.

با رشد فرزندتان، کار تیمی برای چشم ها سخت تر می شود. درمان زودهنگام بهترین است. و اگر درمان بعد از ۷ تا ۱۰ سالگی شروع شود ممکن است اصلاً مؤثر نباشد. اگر آمبلیوپی درمان نشود، ممکن است کودک شما را از رشد طبیعی بینایی باز دارد. آمبلیوپی ۲ تا ۵ درصد از کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد.

علت های بوجود آمدن تنبلی چشم در کودکان

آمبلیوپی سه علت اصلی دارد:

۱. استرابیسم: که زمانی رخ می دهد که چشم های کودک در یک راستا (مستقیم) نباشد. چشم ها با هم کار نمی کنند این باعث می شود مغز یک چشم را نادیده بگیرد.

۲. عیب انکساری یا نیاز به عینک: اگر یک چشم نسبت به چشم دیگر نیاز بیشتری به عینک داشته باشد، کودکان به ویژه در معرض خطر هستند.

۳. ضعف بینایی در یک چشم؛ مانند آب مروارید یا افتادگی پلک (پتوز)، که مغز را وادار می کند تا تصاویر تاری دیده شده توسط آن چشم را نادیده بگیرد.

عوامل دیگری می تواند کودک را در معرض خطر بیشتر آمبلیوپی قرار دهد، از جمله:

• سابقه خانوادگی آمبلیوپی
• نارس بودن
• تاخیر رشد
• اختلالات جمجمه و صورت
• برخی شرایط ژنتیکی مانند سندرم داون (تریزومی ۲۱)، سندرم حذف 22q، سندرم ویلیامز و سندرم نونان

علائم تنبلی چشم در کودکان چیست؟

علائم آمبلیوپی می تواند از کودکی به کودک دیگر متفاوت باشد، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• چروکیدگی در یک یا هر دو چشم
• مالیدن یک چشم (نه فقط هنگام خستگی)
• نگهداشتن اشیاء نزدیک به صورت برای دیدن بهتر آن ها
• چشم های ضربدری (استرابیسم)

توجه به این نکته مهم است که برخی از کودکان هیچ علامتی از آمبلیوپی ندارند. چشم قوی کودک – و مغز او – می تواند چشم ضعیف تر را جبران کند و به نظر برسد که کودک بینایی خوبی دارد.

آزمایش و تشخیص تنبلی چشم در کودکان

غربالگری بینایی بهترین راه برای تشخیص وجود آمبلیوپی یا عوامل خطر برای ایجاد آمبلیوپی است. فتوسرینینگ، نوعی غربالگری بینایی است که از یک دوربین مخصوص برای تعیین میزان دید کودک استفاده می کند، اغلب همراه با آزمایش بینایی در پزشکان اطفال یا مدارس انجام می شود.

راه های درمان تنبلی چشم

هدف از درمان آمبلیوپی عبارت است از:

1. مشکلی که باعث آمبلیوپی می شود را اصلاح کنید.
2. باید کاری کنید که هر چشم بتواند به خوبی اشیاء اطراف را ببیند، که اغلب شامل وادار کردن مغز به استفاده از چشم “ضعیف” است.
3. مغز را مجبور کنید از سیگنال های هر دو چشم استفاده کند.
4. کاری کنید که هر دو چشم با هم کار کنند.

آمبلیوپی اغلب با مسدود کردن یک چشم برای جلوگیری از انجام تمام کارها درمان می شود. مغز می تواند یاد بگیرد که سیگنال های چشمی که نادیده گرفته می شوند را بپذیرد. به تدریج، بینایی در این چشم ممکن است بهبود یابد.

مراقبت های بعدی

هنگامی که آمبلیوپی بهبود یافت، ممکن است به درمان نگهدارنده برای جلوگیری از لغزش بینایی نیاز باشد. مراقبت های بعدی شامل استفاده مداوم از عینک و یا استفاده از چسب چشم برای مدت زمان کمتری در طول روز نسبت به دوره درمان است.

نتیجه گیری

آمبلیوپی یا تنبلی چشم در کودکان می تواند باعث نابینایی شود، اما خوشبختانه برگشت پذیرترین حالت نابینایی است. تا زمانی که کودکان و خانواده ها به برنامه درمانی پایبند باشند، درمان بسیار موفق است.